Người Việt Nam từ những ông cụ tóc hoa râm cho tới những những em bé đều đội mũ màu xanh mà người ta quen gọi là mũ cối. Vậy bạn có biết tại sao chiếc mũ này lại có tên gọi là mũ cối và ý nghĩa mũ cối là gì mà lại được yêu thích đến vậy ? Hãy cùng namtrungsafety khám phá nhanh trong bài viết dưới đây nhé!

Lịch sử mũ cối

Mũ cối của nước nào ?

Ban đầu mũ cối có tên gọi là mũ cát. Mũ cát được sản xuất ở Pháp và châu Phi, sau đó nhập vào nước ta. Sau đó, vào những năm đầu thế kỷ XX, tại Hà Nội có xưởng làm mũ cát của ông Hai Chinh (Trịnh Văn Chính) vừa sản xuất, vừa bán ở phố Hàng Đào. 

Thời đó, cốt mũ được làm bằng li-e hay cây rút, chỏm làm bằng vải chéo xếp lớp, dán dính cẩn thận. Người ta phết ét-xăng (tinh dầu của một loại cây) rồi bồi thêm nhựa crếp nhiều tầng liên tiếp cho kín, để chống chọi với cái nắng, mưa xứ nóng… 

Từ “mũ cát” thành “mũ cứng”

Sau chiến thắng Điện Biên Phủ năm 1954, miền Bắc được giải phóng. Từ đây, miền Bắc bước vào công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội, là hậu phương lớn chi viện cho miền Nam đấu tranh thống nhất nước nhà. Thực hiện sự chỉ đạo của Bộ Quốc Phòng và Tổng cục Hậu cần, Cục Quân nhu tập trung tổ chức nghiên cứu cải tiến và sản xuất quân trang theo hướng thống nhất, hình thức đẹp, màu sắc phù hợp với đặc tính của từng binh chủng, đáp ứng cho bộ đội luyện tập, chiến đấu, thích hợp với thời tiết của Việt Nam. 

Năm 1956, Cục Quân nhu, Tổng cục Hậu cần đề xuất sản xuất mũ cứng, mẫu mã giống mũ cát nhưng chất liệu làm mũ bền chắc hơn. Năm 1957, mẫu mũ cứng đã được Bộ Quốc phòng phê duyệt và đưa vào sản xuất. Thời gian đầu, xưởng mũ gặp một số khó khăn khi nguồn nguyên liệu sản xuất ngày càng khan hiếm. Để tiếp thu thêm công nghệ mới, Cục Quân nhu đã cử đồng chí Trần Tử Đãi sang Trung Quốc tham quan học tập. 

Sau khi thăm cơ sở sản xuất mũ của nước bạn, đồng chí Trần Tử Đãi đã đi sâu nghiên cứu mẫu mũ cứng bằng cát tông với mong muốn có thể tận dụng hiệu quả nguồn vật liệu sẵn có trong nước. Trong kháng chiến chống Mỹ, mũ cứng đã được cải tiến và sản xuất hàng loạt với công nghệ tiên tiến, phù hợp với yêu cầu người sử dụng. 

Cốt mũ làm bằng bột gỗ, có keo tổng hợp liên kết, ép định hình và cuốn mép vành để tăng cường độ cứng. Bên ngoài mũ bọc vải màu xanh lá cây để ngụy trang, quả mũ hình bán cầu, xòe ra ở phần tán. Ngoài ra, mũ còn có quai cầu tăng giảm vừa vòng đầu, giữ được tư thế ổn định trong hoạt động chiến đấu, huấn luyện. 

Tại sao gọi là mũ cối ?

Theo một số truyền miệng ghi chép lại thì trong kháng chiến chống Mỹ, một chiến sĩ phụ trách súng cối lúc trời mưa, do không muốn ướt nòng pháo nên đã lấy chiếc mũ của mình úp lên để che nòng pháo. Để tuyên dương cũng như công tác tuyên truyền nên chính ủy của đơn vị đã cho phổ biến câu chuyện này ra. Và kể từ đó chiếc mũ cứng có tên gọi là  mũ cối. 

Ngoài ra, cũng có người cho rằng tên gọi mũ cối bắt nguồn từ chất lượng của mũ. Mũ là một vật dụng chất lượng tốt, chống được va đập nhẹ và rất bền dù trải qua nắng mưa, bom đạn nên được ví von như “nồi đồng cối đá”. Do đó, trong kháng chiến chống Mỹ, bộ đội quen gọi mũ cứng là “mũ cối”.

Ý nghĩa mũ cối

Trong kháng chiến chống Mỹ, chiếc mũ cối là vật dụng quen thuộc của bộ đội, thanh niên xung phong và dân quân tự vệ. Trên đường hành quân đi chiến đấu, bộ đội lấy mũ vẫy tạm biệt người thân, tạm biệt quê hương yêu dấu. Trong chiến đấu, mũ không chỉ được dùng bảo vệ đầu mà còn để dụ địch, đánh lạc hướng kéo chúng vào ổ phục kích của ta. Trên chặng đường “xẻ dọc Trường đi cứu nước”, mũ còn được sử dụng làm chiếc thau múc nước suối, nước sông để rửa mặt, gội đầu hay để hứng nước mưa, múc nước sông để uống cho qua cơn khát.

Có thể nó, đây là một trong những “bảo bối” bất khả ly thân của “Bộ đội cụ Hồ” thời bấy giờ. Hình ảnh người lính “Bộ đội cụ Hồ” với chiếc mũ cối gắn ngôi sao vàng năm cánh ở phía trước đã trở nên gần gũi với nhân dân đến tận ngày hôm nay, trở thành một biểu tượng cao đẹp về ý chí buất khuất, không ngại gian khó, hy sinh, vì nhân dân mà chiến đấu.

Trong lòng người phụ nữ Việt, những người chiến sĩ đội mũ cối trong thời chiến không chỉ mang ý nghĩa bảo vệ tổ quốc mà còn là những người anh hùng. Phải chăng đó là lý do dù chiến tranh đã đi qua được mấy chục năm nhưng chiếc mũ cối vẫn được ưa chuộng cho đến thời bình.

có thể bạn quan tâm : Có được dùng nón bảo hộ thay cho nón bảo hiểm không?